جوان آنلاین: در هفته اول سال ۲۰۲۵، سوریه عرصه برگزاری نخستین کنفرانس ملی این کشور، پس از سقوط دولت اسد خواهد بود. گزارش‌ها هم حاکی از این است که آرایش نیرو‌های نظامی دستخوش تغییرات قابل‌توجهی می‌شود. با این حال، نشانه‌ای از سوریه آرام و باثبات مشهود نیست، چرا که تداوم خشونت‌ها در این کشور به‌ویژه در شهر حمص، نه تنها به شکل‌گیری یک گروه مسلح موسوم به مقاومت در ساحل منتهی شده، بلکه این گروه درباره وقوع حمام خون در سوریه هشدار داده است.
به تازگی اعلام شد که همزمان با توقف فعالیت بزرگ‌ترین پالایشگاه نفت سوریه، عربستان سعودی متعهد شد نفت مورد نیاز این پالایشگاه را تأمین کند. عربستان در اقدامی مشابه، کامیون‌های مملو از سیمان و فولاد را راهی سوریه کرده است تا در بازسازی این کشور مشارکت داشته باشند. دیروز هم، آلپ ارسلان بایراکتار، وزیر انرژی ترکیه با بیان اینکه این کشور آماده تأمین برق سوریه و لبنان است، گفت: «یک تیم دولتی در سوریه برای بررسی راه‌حل مشکلات انرژی این کشور حضور دارد.» روزنامه وال‌استریت‌ژورنال هم به نقل از منابع مطلع مدعی شد واشینگتن در حال بررسی اشکال مختلف کاهش موقت تحریم‌ها برای کمک‌رسانی به سوریه است. در هفته‌های پس از سقوط دولت بشار اسد و در شرایطی که دولت انتقالی در این کشور به سرکردگی تحریرالشام، هنوز یک ماه نیست که بر مسند قدرت تکیه زده است، به نظر می‌رسد که سوریه با زمامداری احمد الشرع یا همان محمد الجولانی، به سمت‌وسوی تشکیل دولت و خاموش کردن آتش درگیری‌های داخلی حرکت می‌کند. تکیه بر حمایت‌های ریاض، آنکارا و واشینگتن، فقط یکی از ابزار‌هایی است که حاکمان جدید دمشق بر آن تکیه می‌کنند. بنابر آنچه رسانه‌ها اعلام کرده‌اند، قرار است نخستین کنفرانس ملی در سوریه پس از اسد در روز‌های ۴ و ۵ ژانویه (۱۵ الی ۱۶ دی‌ماه) در دمشق برگزار شود تا آینده این کشور، مورد بحث و گفتگو قرار گیرد. انحلال تمامی گروه‌های مسلح از جمله هیئت تحریرالشام در دستور کار خواهد بود و انتظار می‌رود این کنفرانس یک کمیته تدوین قانون اساسی تشکیل دهد و تشکیل دولت جدید را ظرف یک ماه پیشنهاد دهد. علاوه بر این، نمایندگانی از گروه‌های جوانان، سازمان‌های زنان، روحانیون و جوامع مدنی قرار است در آن شرکت کنند. شبکه خبری «الجزیره» گزارش کرد یک کمیته مقدماتی برای این کنفرانس ملی تشکیل خواهد شد. سازمان‌دهندگان قصد دارند حدود هزار و ۲۰۰ سوری را از داخل و خارج از کشور در این کنفرانس دعوت کنند و همچنین ۷۰ تا ۱۰۰ نماینده دیگر از هر استان که طیفی از گروه‌های اجتماعی را پوشش می‌دهند، در این کنفرانس حضور خواهند داشت.
جذب نیرو‌های خارجی در ارتش
شبکه تلویزیونی A هابر ترکیه با تأیید برگزاری این کنفرانس، اعلام کرد که گروه‌های مسلح مخالف و هئیت تحریرالشام در روز دوم «کنگره ملی» داوطلبانه انحلال خود را اعلام خواهند کرد. گفته می‌شود که مقامات کنونی سوریه به نیرو‌های کرد در شمال‌شرقی سوریه اعلام کردند که تا ۵ ژانویه (۱۶ دی) فرصت دارند سلاح‌های خود را زمین بگذارند. همچنین این منابع اعلام کردند: «گفتگو‌ها با تمامی توده‌های ملت سوریه ادامه دارد. گفتگو با نیرو‌های قسد و شورای ملی کرد‌ها برای حضور برخی شخصیت‌های وابسته به آنها در کنفرانس در جریان است. تأسیس یک هیئت عمومی برای انتخاب دولت انتقالی پیشرو در دستور کار کنفرانس قرار خواهد داشت. ممکن است این کنفرانس به تشکیل دولت انتقالی بینجامد که دوره تصدی امور از سوی آن از طریق توافق ملی پایانی کنفرانس مشخص شود.» رویترز هم به تحولات در بدنه نظامی این کشور اشاره کرد و از جذب نیرو‌های خارجی در ارتش سوریه پرده برداشت. رویترز در این باره به نقل از دو منبع سوری گزارش کرد: «حاکمان جدید سوریه تعدادی از «جنگجویان اسلام‌گرای خارجی» از جمله اویغورها، یک اردنی و یک ترک را در ارتش این کشور منصوب کرده‌اند و از مجموع ۵۰ سمت نظامی که وزارت دفاع سوریه اعلام کرده، دست‌کم شش پست نظامی به جنگجویان خارجی تعلق گرفته است.» این اقدام مخالفان مسلح سوریه باعث شده دولت‌های خارجی و شهروندان سوری نگران شوند که این حکومت برخلاف وعده‌هایش درباره مدارا با گروه‌های اقلیت عمل کند.
کشتار در حمص
با این حال تنش‌ها طی ۲۵ روز گذشته باعث شده درباره حرکت کشور به سوی آرامش تردید ایجاد شود. تصاویری از برخورد خشن و غیرانسانی گروه‌های مسلح وابسته به جولانی با جوانان شیعه منطقه نبل و الزهرا در شمال سوریه منتشر شده است. تکفیری‌ها یک شهروند سوری را در برابر فرزندش و به جرم علوی بودن مورد ضرب و شتم قرار دادند.
در هولناک‌ترین مورد از این جنایات، گزارش‌ها حاکی از این است که وابستگان به الجولانی، بیش از ۱۰ جوان شیعه را در شهر حمص ربوده و به شهادت رساندند. یک منبع آگاه نیز از شهادت سه تن از شیعیان در شهر حمص خبر داد. مجموعه این تحرکات باعث شده «گروه مقاومت سوریه در ساحل» که در آن افرادی از دمشق، ساحل و شهر‌های دیگر حضور دارند، شکل گیرد. این گروه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «با گذشت حدود سه هفته از به قدرت رسیدن گروهک‌های مسلح در سوریه که با رضایت و استقبال امریکا و رژیم اشغالگر و پیمان ناتو صورت گرفت، ما از روز نخست شاهد اقدامات خبیثانه‌ای بودیم که آنها با سرقت‌ها، خشونت‌ها، قلدری‌ها، فساد، آشوب و تخریب دارایی‌های عمومی سوریه مرتکب شدند.» این گروه افزود: «پس از آن، کشتار مردمان سوریه در خیابان‌ها و خانه‌ها بدون هیچ توجیه قانونی، دینی یا حقوقی صورت گرفت.» گروه مقاومت سوریه در ساحل از تمامی طرف‌های ذی‌ربط در داخل و خارج سوریه خواست تا نظام جدید سوریه را وادار کنند اقدامات جنایتکارانه خود را علیه گروه‌های مردم سوریه متوقف کنند تا حمام خونی که بسیار نزدیک است رخ ندهد. دراین بیانیه آمده است: «ما برای اینکه خون‌ها ریخته نشود و نگویند که ما آتش فتنه را روشن کردیم، صبر پیشه کردیم، اما ما خواهان این هستیم که سوریه عربی و مستقل باشد، همانطور که برای تمامی گروه‌های مردم سوریه بوده است.»
نمای نزدیک
الجولانی: سوریه نمی‌تواند با کشور بزرگی مانند ایران قطع ارتباط کند
سرکرده گروه تحریرالشام در اظهاراتی گفت که دولت جدید سوریه نمی‌تواند روابطش را با کشور‌های بزرگ از جمله جمهوری اسلامی ایران قطع کند. احمد الشرع معروف به «ابو محمد الجولانی» در گفتگو با العربیه گفت: «سوریه نمی‌تواند با کشوری بزرگ در منطقه مانند ایران قطع رابطه کند، اما باید روابط دمشق و تهران مبتنی بر اصول دیپلماتیک، احترام متقابل به حاکمیت دو کشور و عدم مداخله در امور داخلی باشد.» وی با اعلام اینکه «معتقدم که نقش ایران در منطقه باید مثبت و قابل درک باشد»، مدعی شد: «مرحله فعلی مستلزم تجدیدنظر ایران در سیاست‌های خود است.» وی اضافه کرد که اداره عملیات نظامی مخالفان مسلح سوریه وظیفه خود را در قبال مقر‌های ایرانی در این کشور انجام داده است.
